Balanssızlık Çeşitleri Nelerdir?

STATİK BALANSSIZLIK

Balanssızlık her iki taraf için aynı büyüklüğe ve açıya sahip olabilir ve ağırlık merkezinden eşit uzaklıkta olabilir. Aynı durum, ağırlık merkezine, yani burada rotor merkezine etki eden tek fakat iki katı büyük bir balanssızlıkta da ortaya çıkar. Hatta böyle bir rotor iki uç üstüne yataklandığında “ağır bölüm” aşağı gelene kadar salınım yapacaktır. Yani bu balanssızlık rotasyon olmadan da etki eder; bu nedenle “statik balanssızlık” diye adlandırılır. Bu, kütle merkezinin geometrik merkezden kaydırılmasına etki eder, ki bu nedenle rotor işletim sırasında rotor eksenin paralel olarak salınım yapar. Bu duruma statik balans denir.

MOMENT BALANSSIZLIK

İki düzlemdeki balanssızlık yaklaşık aynı değere sahip, ancak açısal konumları itibariyle yaklaşık 180º zıt konumda olabilir. Bu balanssızlık dağılımının, rotorun serbest dönüşle durması beklenerek saptanması mümkün değildir çünkü rotor artık (statik balanssızlıkta olduğu gibi) hep aynı pozisyonda durmaz. Dönmekte olan rotor dönme eksenine dik doğrultuda bir salgı yapar çünkü iki düzlemde karşılıklı balanssızlıklar bir moment oluşturur. Bunun durum moment balanssızlık olarak adlandırılır.

DİNAMİK BALANSSIZLIK

Rotor yalnızca tek bir balanssızlığa sahip değildir, aksine teorik olarak dönen eksen boyunca rasgele dağılmış sonsuz sayıda balanssızlığa sahiptir. Bunlar, iki rasgele düzlemde, genelde farklı değerlere ve açılara sahip olabilen iki balanssızlık ile tanımlanmaktadır. Söz konusu balanssızlık yalnızca rotasyon halinde tam olarak saptanabildiğinden buna “dinamik balanssızlık” denir. Bu, ya biri ya da diğerinin baskın olabildiği bir statik balanssızlığa ve bir moment balanssızlığına sahip olabilir.

Dinamik balanssızlığın tam olarak düzeltilmesi için iki dengeleme düzlemi gereklidir. Dinamik balanssızlık pratik olarak her rotorda meydana gelir.